Op de fles gaan – Herkomst van de uitdrukking
In de Nederlandse taal zijn er talloze uitdrukkingen die we dagelijks gebruiken zonder echt stil te staan bij hun herkomst. Een van die uitdrukkingen is “op de fles gaan”. Maar waar komt deze uitdrukking eigenlijk vandaan? In dit artikel duiken we in de geschiedenis en betekenis van deze bekende uitdrukking.
Wat betekent “op de fles gaan”?
Voordat we de oorsprong van de uitdrukking bespreken, is het belangrijk om te begrijpen wat deze precies betekent. “Op de fles gaan” wordt gebruikt om aan te geven dat iemand failliet gaat of in financiële moeilijkheden verkeert. Het kan ook verwijzen naar het mislukken van een project of onderneming.
De oorsprong van de uitdrukking
De uitdrukking “op de fles gaan” heeft zijn oorsprong in de 19e eeuw. In die tijd werden dranken, zoals wijn en jenever, vaak verkocht in aardewerken flessen. Deze flessen waren niet herbruikbaar en werden na gebruik weggegooid. Het was een kostbare aangelegenheid om nieuwe flessen te kopen en te vullen met drank.
Als een herbergier of wijnhandelaar financieel in de problemen kwam, kon hij zijn drankvoorraad niet meer aanvullen. Dit betekende dat de flessen leeg raakten en zijn zaak letterlijk “op de fles” ging. Het was een teken van zijn financiële ondergang.
De evolutie van de uitdrukking
Met de komst van herbruikbare glazen flessen in de 20e eeuw verloor de uitdrukking “op de fles gaan” zijn oorspronkelijke letterlijke betekenis. Toch bleef de uitdrukking voortbestaan en kreeg het een figuurlijke betekenis die we vandaag de dag gebruiken.
De figuurlijke betekenis van “op de fles gaan” heeft betrekking op financiële problemen, faillissement en mislukking. Het wordt nog steeds gebruikt om aan te geven dat iemand zijn zaak niet meer draaiende kan houden en ten onder gaat.
FAQs
1. Wat is het verschil tussen “op de fles gaan” en “failliet gaan”?
Hoewel beide uitdrukkingen verwijzen naar financiële problemen en het niet langer kunnen voortzetten van een zaak, is er een subtiel verschil. “Op de fles gaan” heeft een wat informelere en figuurlijke connotatie, terwijl “failliet gaan” een meer formele juridische term is.
2. Wordt de uitdrukking alleen gebruikt voor zakelijke faillissementen?
Nee, de uitdrukking kan ook worden gebruikt in andere contexten waarin iets mislukt of niet slaagt. Het kan bijvoorbeeld verwijzen naar een project dat niet succesvol is of een persoon die in persoonlijke financiële problemen verkeert.
3. Is “op de fles gaan” een veelvoorkomende uitdrukking in Nederland?
Ja, de uitdrukking wordt regelmatig gebruikt in Nederland. Het is een bekende en begrepen uitdrukking die wordt gebruikt om financiële problemen of mislukking aan te duiden.
4. Zijn er vergelijkbare uitdrukkingen in andere talen?
Ja, veel talen hebben vergelijkbare uitdrukkingen die verwijzen naar financiële moeilijkheden of faillissement. In het Engels wordt bijvoorbeeld de uitdrukking “to go bankrupt” gebruikt, wat een equivalent is van “op de fles gaan”.
5. Zijn er bekende voorbeelden van bedrijven die “op de fles zijn gegaan”?
Ja, er zijn talloze voorbeelden van bedrijven die in Nederland “op de fles zijn gegaan”. Denk bijvoorbeeld aan de warenhuisketen V&D en de luchtvaartmaatschappij Air Holland. Beide bedrijven gingen failliet en konden hun activiteiten niet voortzetten.
Conclusie
De uitdrukking “op de fles gaan” heeft een interessante oorsprong in de aardewerken flessen van de 19e eeuw. Hoewel de letterlijke betekenis is veranderd met de komst van glazen flessen, is de figuurlijke betekenis blijven bestaan. Vandaag de dag wordt de uitdrukking gebruikt om financiële moeilijkheden en faillissement aan te duiden. Het is een bekende en veelgebruikte uitdrukking in de Nederlandse taal.